|
|||
| I. Zasady działalności Uzasadnienie działalności W trosce o realizację życia w pełni ewangelicznego zgodnie z nauką II Soboru Watykańskiego oraz w obliczu ciągłego wzrostu alkoholizmu w społeczeństwie polskim Episkopat Polski - nawiązując do tradycji pracy Kościoła w Polsce nad trzeźwością Narodu i uznając konieczność wzmożenia wysiłków duszpasterskich na tym odcinku, nie umniejszając przy tym znaczenia walki z innymi wadami i zagrożeniami - ujmuje niniejszym w ogólne ramy Kościelną Działalność Trzeźwościową nad wykorzenieniem pijaństwa i ugruntowaniem cnoty trzeźwości w Narodzie. *) Cel i motywacja działalności l. Kościelna Działalność Trzeźwościowa kieruje się zasadą: "Przez dobrowolną, całkowitą abstynencję wielu do trzeźwości stanowej i zawodowej wszystkich". Duszpasterze - będąc daleko od przesady w motywacji konieczności abstynencji względami moralnymi i zdrowotnymi, zachowując pełny szacunek wobec tych, którzy w sposób godny chrześcijanina i katolika używają czasami napojów alkoholowych - niechaj zachęcają wiernych do składania dobrowolnej ofiary całkowitej abstynencji na pewien okres lub na całe życie, w nadprzyrodzonym duchu wynagrodzenia za grzechy alkoholizmu z miłości ku Bogu i bliźnim, a zwłaszcza nieszczęśliwym ofiarom nałogu pijaństwa, a także dla skuteczniejszego przeciwstawienia się towarzyskiemu przymusowi picia, jak również dla osobistego postępu w życiu duchowym i dawania dobrego przykładu. Postawa kapłanów 2. Obecna chwila domaga się szczególnie zdecydowanej postawy kapłanów wobec zagrożenia alkoholizmu i przykładu ich całkowitej abstynencji. Dlatego Episkopat Polski wyraża gorące życzenie pod adresem wszystkich kapłanów tak diecezjalnych, jak i zakonnych, aby wzięli sobie do serca sprawę wykorzeniania pijaństwa z pobudek społecznych oraz moralno-religijnych i w pierwszym rzędzie sami stanęli w szeregach abstynenckich. W związku z tym Episkopat poleca, ażeby prymicje kapłańskie, oficjalne zebrania duchowieństwa, nie wykluczając przyjęć odpustowych czy imieninowych, odbywały się bez podawania alkoholu. Zaangażowanie się zakonów i zgromadzeń 3. Episkopat Polski zobowiązuje również zakony i zgromadzenia - tak męskie, jak i żeńskie - aby planowo i systematycznie, zależnie od przepisów własnych Konstytucji i Reguł, przyczyniały się do krzewienia chrześcijańskich obyczajów oraz gorliwie włączały się w Kościelną Działalność Trzeźwościową. Wychowanie w seminariach duchownych i nowicjatach żeńskich 4. Episkopat poleca, żeby we wszystkich Seminariach Duchownych tak diecezjalnych, jak i zakonnych, oraz we wszystkich nowicjatach zgromadzeń i zakonów żeńskich było poważnie potraktowane wychowanie trzeźwościowe, kształtujące właściwe postawy młodzieży i przygotowujące ją do przyszłej pracy na tym polu w naszym kraju. Należy młodzieży ukazywać, że abstynencja od alkoholu i tytoniu jest dla niej doniosłą wartością w formacji duchowej, osobistej i społecznej. W seminariach zaś należy wprowadzić przygotowania alumnów do przyszłej pracy duszpasterstwa trzeźwościowego przez systematyczne wykłady, prelekcje oraz pracę w zespołach trzeźwościowych. Wykłady alkohologii na uczelniach katolickich 5. Episkopat wyraża życzenie, żeby na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i na Akademii Teologii Katolickiej wprowadzono specjalne wykłady z zakresu alkohologii. Włączenie się pomocników Maryi i innych form apostolstwa kościoła 6. Episkopat z zadowoleniem notuje fakt powstania na progu nowego Milenium w Polsce, w ramach realizacji Ślubów Jasnogórskich oraz posoborowej odnowy Kościoła, nowej formy apostolstwa pod nazwą Pomocników Maryi Matki Kościoła (jako odpowiedzi na apel z dnia 26 VIII 1969 r.). Episkopat wyraża życzenie, aby apostolstwo to nie tylko rozszerzyło się jak najbardziej, lecz również walnie przyczyniało się do wzmożenia Kościelnej Działalności Trzeźwościowej. Podobnie inne formy apostolstwa i działalności społecznej Kościoła powinny być włączone w tę tak konieczną akcję. Środki i charakter działalności 7. Kościelna Działalność Trzeźwościowa, posługując się środkami przyrodzonymi i nadprzyrodzonymi, powinna być ciągła i systematyczna, uwzględniana w programie pracy duszpasterstwa zwyczajnego i obejmować cały Naród. Parafialna księga trzeźwości i parafialny apostolat trzeźwości 8. Duszpasterze doceniają Parafialną Księgę Trzeźwości. Jest ona dowodem społecznej i wychowawczej, profilaktycznej i pomocniczej działalności Kościoła oraz wyrazem apostolskiego dążenia Ludu Bożego do pełni chrześcijaństwa. Dlatego też zapisanymi w Księdze Trzeźwości należy troskliwie zaopiekować się w sposób duszpasterski. Oni bowiem tworzą tzw. "Parafialny Apostolat Trzeźwości". Przynamniej cztery razy w roku, najlepiej w niedziele, w każdej parafii duszpasterze urządzą dla nich odpowiednie nabożeństwo z homilią i aktem zadośćuczynienia. Rodzina katolicka - szkolą chrześcijańskiej trzeźwości 9. Doceniając znaczenie funkcji wychowawczej rodziny, Episkopat domaga się od rodziców katolickich chrześcijańskiej postawy trzeźwości oraz zdobycia i w tym zakresie wiedzy pedagogicznej, a także ustawicznego wysiłku wychowawczego. Wychowanie trzeźwościowe dzieci i młodzieży 10. W celu ujednolicenia we wszystkich diecezjach pracy duszpasterskiej nad dziećmi, Episkopat usilnie zachęca Księży proboszczów oraz katechetów do przyjmowania od dzieci przy I Komunii św. przyrzeczenia powstrzymania się od napojów alkoholowych i palenia tytoniu aż do dojścia do pełnoletniości (nie może to być jednak okres mniejszy niż do 18 roku życia) i zapisywania tych przyrzeczeń w Parafialnej Księdze Trzeźwości. Od rodziców tych dzieci należy pobierać zobowiązanie, że nie urządzą przyjęcia pierwszokomunijnego z alkoholem i zatroszczą się o wychowanie dzieci w trzeźwości. 11. Do programu formacji Liturgicznej Służby Ołtarza, Scholi, oraz Bieli wprowadza się obowiązek abstynencji od alkoholu i tytoniu. Przyrzeczenia dzieci i młodzieży należy łączyć z ideą ofiarnej i apostolskiej służby Niepokalanej Królowej Polski. 12. Przy okazji bierzmowania powinno odbyć się odnowienie przyrzeczenia dzieci i młodzieży wobec księdza biskupa. Nie należy zaniedbywać odnowy tych przyrzeczeń również na początku i przy zakończeniu roku katechetycznego. Uznanie bowiem przyrzeczeń za życiową wartość i przestrzeganie ich przyczynia się do normalnego rozwoju biologicznego, psychicznego, społecznego oraz religijno-moralnego dzieci i młodzieży. Kształtowanie obyczajów trzeźwościowych w życiu rodzinnym i społecznym 13. Episkopat wymaga także, żeby przyjęcia wiernych z okazji chrztów, ślubów, pogrzebów, odpustów oraz innych uroczystości rodzinnych odbywały się bez alkoholu. W wypadku urządzenia weselnego przyjęcia bez alkoholu Biskup Ordynariusz prześle nowożeńcom swoje specjalne błogosławieństwo pasterskie. Tydzień modłów o trzeźwość narodu 14. Jeden tydzień w roku, na początku W. Postu z uwzględnieniem Środy Popielcowej, poświęca się na wzmożenie Kościelnej Działalności Trzeźwościowej jako Tydzień Modłów o Trzeźwość Narodu. Tydzień Modłów o Trzeźwość Narodu ma być szczególnie poświęcony modłom i pokucie dla wyproszenia łaski ugruntowania trzeźwości w narodzie oraz problemom walki z alkoholizmem i kształtowaniu cnoty wstrzemięźliwości. Jak wyżej wspomniano, praca winna jednak trwać cały rok osiągając natężenie w Adwencie i w W. Poście. II. Podmiot i struktura działalności Komisja Episkopatu ds. Trzeźwości i jej sekretariat oraz Krajowy Duszpasterz ds. Trzeźwości 15. Całością Kościelnej Działalności Trzeźwościowej w Polsce, z polecenia Konferencji Episkopatu, kieruje Komisja Episkopatu do Spraw Trzeźwości. W jej skład wchodzą znawcy alkohologii pastoralnej i działacze trzeźwościowi, zarówno duchowni, jak i świeccy. Komisja opracowuje bieżące i perspektywiczne programy duszpasterstwa trzeźwości, przygotowuje materiały, organizuje kursy, rekolekcje, konferencje trzeźwościowe itp. Najbliższymi współpracownikami Komisji są Diecezjalni Referenci Trzeźwościowi. Komisja organizuje spotkania Diecezjalnych Referentów Trzeźwości przynajmniej dwa razy w roku. W ramach Komisji działa jej Sekretarz jako Krajowy Duszpasterz ds. Trzeźwości i Kierownik Sekretariatu Komisji. Komisja utrzymuje kontakty i współpracuje z innymi Komisjami Episkopatu, a zwłaszcza z Komisjami ds. duszpasterstwa ogólnego, katechizacji, duszpasterstwa kobiet, dobroczynności oraz apostolstwa świeckich. Współpracuje ona również z Instytutem Teologii Pastoralnej KUL oraz w miarę możliwości z innymi zakładami naukowymi i społecznymi. Diecezjalny referat trzeźwości 16. Na szczeblu diecezjalnym Kościelną Działalnością Trzeźwości kieruje Biskup Ordynariusz za pośrednictwem swego Diecezjalnego Referenta Trzeźwości. Każdy Diecezjalny Referent Trzeźwości powinien posiadać Konsultę utworzoną z duchownych i świeckich. Tworzą oni Kurialny Referat Trzeźwości, który jest odpowiedzialny za działalność trzeźwościową w diecezji. Służy on duchowieństwu informacjami o przepisach prawnych odnoszących się do zwalczania alkoholizmu, a także leczenia choroby alkoholowej. Tworzy w Kurii bibliotekę i składnicę przeciwalkoholową, wykorzystując również stosowne pomoce Społecznego Komitetu Przeciwalkoholowego, jak wydawnictwa książkowe, broszury, plakaty, afisze, obrazki, przeźrocza, filmy itp. Zbiera także od duchowieństwa sprawozdania z przeprowadzonych akcji trzeźwościowych i przekazuje Sekretarzowi Komisji dla Spraw Trzeźwości. Dekanalny referat trzeźwości 17. W dekanacie Kościelną Działalność Trzeźwościową koordynuje i popiera Dekanalny Referent Trzeźwości, mianowany przez Ordynariusza na wniosek Diecezjalnego Referenta Trzeźwości. Duszpasterstwo parafialne i parafialne komisje do spraw trzeźwości 18. Na terenie parafii program pracy trzeźwościowej wprowadzają w życie miejscowi duszpasterze pod kierownictwem proboszcza. Ksiądz Proboszcz może powołać Parafialną Komisję złożoną ze świeckich dla popierania programu trzeźwości na forum parafii. Referaty trzeźwości przy zakonach i zgromadzeniach męskich oraz żeńskich 19. Również zakony męskie i żeńskie zatroszczą się o utworzenie Referatów Trzeźwości i podjęcie pracy zgodnie z niniejszymi "Wytycznymi". Duszpasterstwo akademickie 20. Episkopat poleca Duszpasterstwu Akademickiemu, aby wspólnie z młodzieżą włączyło się w powszechną walkę z alkoholizmem i realizowało program Kościelnej Działalności Trzeźwościowej. Wierzący ludzie dobrej woli - jako podmiot kościelnej działalności trzeźwościowej 21. Episkopat Polski usilnie prosi, aby do Kościelnej Działalności Trzeźwościowej, prowadzonej w myśl niniejszych "Wytycznych", włączali się szczerze i odważnie wszyscy ludzie wierzący dobrej woli, których Duch Święty na pewno do tej pracy wzywa i uzdalnia. *) Przyjęte przez Episkopat w dniu 17 VI 1959 r., a znowelizowane 1 IV 1971 r. na 124. Konferencji Plenarnej w Warszawie. Podtytuły rozdziałów "Wytycznych" zostały wprowadzone przez Sekretariat Komisji Episkopatu ds. Trzeźwości. |
|||
|
Eleuteria nr 75, 3/2008 |
| początek strony |