|
|||
|
ks. dr Piotr Kulbacki |
|||
| |
|||
| Niezależnie
od dzisiejszych badań empirycznych prowadzonych przez psychologów i
socjologów, już wiele lat temu wytyczne Episkopatu Polski dla
kościelnej działalności trzeźwościowej podkreślały wagę trzeźwościowego
wymiaru wychowania religijnego, szczególnie w związku z sakramentami
inicjacji w naturalny sposób pełniącymi społeczną rolę "rytów
przejścia" (chrzest, pierwsza komunia, bierzmowanie), ale dotyczy to
także sakramentu małżeństwa. Należy tu zwrócić szczególną uwagę tak na
formację rodziców i dzieci do Pierwszej Komunii Świętej, jak i
rozszerzającą się ideę wesel bezalkoholowych, stanowiących punkt
odniesienia w przyszłym wychowywaniu dzieci. Sfera obrzędowości rodzinnej odgrywa istotną rolę w przekazie wartości i internalizacji norm kształtujących postawy życiowe. Także podejmowanie dobrowolnej abstynencji przez rodziców, jako wyrazu ich troski wychowawczej, stanowi niezwykle skuteczny czynnik profilaktyczny. Katechumenat rodzinny to nie tylko przekaz prawd wiary, praktyk religijnych i uczestnictwo w życiu moralnym wspólnoty rodzinnej. Członkowie rodziny uczestniczą w szerokim wymiarze obrzędowości religijno-rodzinnej, niosącej ze sobą potwierdzenie tego, co wyraża wyznanie wiary Kościoła. Na tej płaszczyźnie często są obserwowane nadużycia wypaczające istotę przyjmowanych sakramentów, czy naturę udziału w tradycyjnych obrzędach związanych z rokiem liturgicznym. Przeżywanie radości towarzyszące przyjęciu sakramentów ma swe źródło w osobowym spotkaniu z Chrystusem nadającym nowy sens życiu człowieka, przywracającym nadzieję, otwierającym dzięki łasce nowe perspektywy życia chrześcijanina. Taki charakter powinno mieć spotkanie w gronie rodziny i przyjaciół, wzorem starożytnej agapy będącej formą świętowania chrześcijańskiego. Dlatego w sytuacji wspomnianych nadużyć wskazuje się w dokumentach Episkopatu na konieczność rozwijania obrzędowości wokół sakramentów opartej nie o alkohol, lecz o inne formy świętowania. Tak ważnym jest by agapy miały charakter całkowicie bezalkoholowy. Stanowi to nie tylko prewencję przed nadużyciami ze strony niektórych osób, ale przede wszystkim szkołę świętowania dla młodego pokolenia. Potrzebuje ono bowiem rodzinnych wzorców świętowania bez alkoholu. Troska o przekaz w tradycji rodzinnego obchodu świąt związanych z kalendarzem liturgicznym jest niezwykle ważna dla obrzędowego przekazu elementów wiary. Stanowi ona również szkołę radości chrześcijańskiej i pogłębiania więzi rodzinnej. Dziecko doświadcza z jaką pieczołowitością starsze pokolenie przekazuje te tradycje, widzi w rodzicach świadków obchodzonych wydarzeń. Czas i wysiłek spędzony w rodzinie na przygotowanie i obchód świąt rodzi w dziecku przekonanie o niezwykłej wartości obchodów religijno-rodzinnych. Jeśli bowiem osoby tak znaczące w jego życiu jak rodzice, dziadkowie oraz inni członkowie najbliższej rodziny pielęgnują te tradycje, to znak, że posiadają one dla nich wielką wartość. Dlatego młode pokolenie odczytuje ich przesłanie i chce je kontynuować. W oczywisty sposób styl tych obchodów kształtuje w dziecku wyobrażenie o istocie świętowania. Pomijamy tu zagadnienie nadużywania alkoholu, jako w oczywisty sposób moralnie naganne. Jeśli ważne miejsce zajmują toasty i towarzyszące im zachowania, to dziecko koduje w sobie błędne wyobrażenie, iż do istoty święta należy spożywanie alkoholu. Tymczasem treścią każdego święta jest zawsze afirmacja pewnego bytu. Każde święto wyprowadza człowieka poza codzienność. W ten sposób człowiek afirmuje swą nieprzemijalność, która jest doświadczeniem codzienności. Dlatego charakter święta ma zawsze wymiar nadprzyrodzony - nie można potwierdzić bytu, jeśli ma on charakter czasowy. Potwierdzenie bytu następuje tylko wtedy, gdy zostaje przezwyciężone jego zakwestionowanie przez śmierć i przemijalność. Święto ostatecznie odnosi człowieka do Boga i jest wyrazem tęsknoty człowieka za spotkaniem z Nim jako bytem ponad ludzką przemijalność. Święto proklamuje przezwyciężenie śmierci i przemijalności bytu, dlatego ma zawsze charakter religijny, choćby było maskowane, świadomie lub nieświadomie, treściami a- lub nawet anty- religijnymi. Jeśli święto zostaje pozbawione takiego charakteru, to szybko zostaje zapomniane lub przekształca się w "zwykły" dzień - tyle tylko, że wolny od pracy. Dlatego tak ważną, ze względu na kształtowanie postaw dzieci, jest umiejętność zachowywania przez rodziców abstynencji od alkoholu nie tylko w okresie pokutnym Wielkiego Postu, lecz także świętowanie wielkich dzieł Boga w naturalny sposób - bez "chemicznego pobudzania". Abstynencja rodziców podejmowana ze względu na wychowanie dzieci stanowi najlepszą zasadę formacji rodzinnej ku trzeźwości. Tekst w pełnej wersji z przypisami zawierają "Łódzkie Studia Teologiczne" 20/2011. |
|||
|
Eleuteria nr 94, 2/2013 |
| początek strony |